Samir Dübəndi: “Nazirlər Kabinetinin qərarı əhalini peyvənd etməyə təşviq edir, prosesi sürətləndirir”
 
Nəriman Ağayev: “Proseduru mümkün qədər sadələşdirməliyik ki, insanlar hər yerdə yanlarında bir təsdiq sənədi daşımasınlar”
 
Cəmaləddin İsmayılov: “Rayonlarda mənzil və evlərin kirayə qiymətləri, tələbin artması halında xeyli arta bilər”
 
Ötən ilin çox hissəsi ölkəmizdə qonaqpərvərlik sənayesi, yəni turizm sahəsi koronavirus pandemiyası ilə əlaqəli karantin səbəbindən boş qaldı. Restoran və kafelər yalnız çatdırılma üçün işləyirdi, otellər isə ümumiyyətlə işləmirdi. Bu il karantin rejiminin yumşaldılması sayəsində bu sahə yenidən canlanıb. Bir çoxu indi keçən il evdə məcburi oturmalarını kompensasiya edərək rayonlarda otellərdə dincəlirlər. Yay aylarında tətilə çıxa bilməyənlər “məxmər mövsümü” üçün planlar qurublar.
 
Bu yaxınlarda Azərbaycan Nazirlər Kabineti "Xüsusi karantin rejiminin uzadılması və bəzi məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması ilə əlaqədar tədbirlər haqqında" qərara dəyişiklik etdi. 18 yaşından yuxarı vətəndaşlar iaşə müəssisələrində və otellərdə göstərilən xidmətlərdən yalnız COVID pasportu olduqda istifadə edə biləcəklər. Bu qərar sentyabrın 1 -dən qüvvəyə minir. Bu, turizm axınına necə təsir edəcək və son zamanlarda durğunluqdan çıxan “qonaqpərvərlik sənayesi”nə necə təsir göstərəcək?

Azərbaycan Otellər və Restoranlar Assosiasiyasının sədri Samir Dübəndi AYNA-ya deyib ki, Nazirlər Kabinetinin qərarı bu gün mövcud olanlarla yanaşı, bu işlə məşğul olanların daha da narahatlığına səbəb olacaq.
 
"Biz postkoronavirus yox, müəyyən tələblər, sanitariya standartları, restoranlarda masalar arasındakı məsafəni qorumaq ehtiyacı və s. tələb edilən COVID dövründə yaşayırıq. Nə otel, nə restoran, nə də digər sənaye obyektləri müxtəlif səbəblərdən indi tam gücü ilə çalışmır. Ancaq alınan qərarlar vətəndaşların sağlamlığının qorunmasına yönəldilib. Epidemioloji vəziyyəti normal səviyyədə saxlamaq üçün profilaktik tədbirlərə ehtiyac var. Peyvəndə gəlincə, bu, könüllü olaraq qalır, amma Nazirlər Kabinetinin qərarı əhalini peyvənd etməyə təşviq edir, prosesi sürətləndirir”, - ekspert deyib.
 

Onun sözlərinə görə, əlbəttə ki, bu, turist axınına təsir edə bilər: “Kiminsə vaxtı olmayacaq, kimsə peyvənd olunmaq istəməyəcək. Ancaq bizə qalan yalnız ölkə vətəndaşlarını müəyyən edilmiş qaydalara əməl etməyə çağırmaqdır. İnsanlar peyvəndlənməyə və iaşə müəssisələrinin, otellərin xidmətlərindən istifadə etməyə davam etmək və ticarət mərkəzlərini ziyarət etmək üçün kifayət qədər vaxta sahibdirlər. Bu da COVID pasportu olmadan mümkün deyil. Ölkəyə girərkən yoxlanıldıqları üçün xarici turistlərdən bu mövzuda danışmağa dəyməz”.

 
“Peyvənd tələbi personala da aiddir ki, onların da ən azı 80 faizi 1 sentyabra qədər birinci doza, 2 oktyabra qədər isə ikinci doza peyvənd almalıdırlar. Hesab edirəm ki, prosesi sürətləndirmək vacibdir. Məsələn, TƏBİB və ya Səhiyyə Nazirliyinin mobil qrupları otel və restoran biznesi ilə yanaşı, turizm agentliklərinə, turoperatorlara səyahət edə bilər ki, insanlar iş-güclərindən ayrılmamaqla, yerində peyvənd oluna bilsinlər", - deyə Dübəndi vurğulayıb.
 
O, bu sahədəki vəziyyəti proqnozlaşdırmağın vacib olduğunu, lakin bəzi qeyri-müəyyənliklərin, fərdi tələblərin və onların icrası ilə bağlı məsələlərin aydın olmamasının sənayeni çaşqınlığa sürüklədiyini söyləyib: “Müvafiq strukturlarla, xüsusən də İqtisadiyyat Nazirliyi ilə müzakirə edilməli olan məsələlər var”.

Davamlı İnkişaf Araşdırmaları Mərkəzinin sədri Nəriman Ağayev Nazirlər Kabinetinin qərarını AYNA-ya şərh edərkən bunun müsbət təsir göstərəcəyini qeyd edib: “Xaricə istirahət üçün getmək indi problemli və bahalıdır, bu səbəbdən bölgələrdə istirahətə üz tutulur. Oteldə istirahət etmək istəyənlər əvvəlcədən COVID pasportu alacaqlar”.
 
“Ancaq proseduru mümkün qədər sadələşdirməliyik ki, insanlar hər yerdə yanlarında bir təsdiq sənədi daşımasınlar. Digər tərəfdən, qanunu aşmaq istəyənlər mütləq olacaq. Bunun tez-tez baş verməsi, son zamanlar bir çox restoran və şadlıq evlərinin sahiblərinin müəyyən edilmiş qaydalara əməl etməmələrinə görə cərimələnmələri ilə sübut olunur. Ayrıca, saxta sertifikat vermək problemi var və bununla mübarizə aparsalar da, vəziyyət belədir. Ancaq bir çox vətəndaş məsuliyyət daşıyır və qaydalara riayət edəcək. Lakin peyvənd olunmaq istəməyən və eyni zamanda qaydaları pozmaq niyyətində olmayanların çıxış yolu var: otel otağının yerinə şəxsi mənzil kirayələyə bilərlər”, - N.Ağayev əlavə edib.

Azərbaycanın Sanatoriya-Kurort Sistemi və Turizm Həmkarlar ittifaqının sədri Camaləddin İsmayılov, qərarın qüvvəyə minməsindən sonra turist axınının bir qədər azalacağını düşünür.
 
Ekspert AYNA-ya deyib ki, son vaxtlar bölgələrdə karantin qaydalarına riayət olunmasına polis nəzarəti artıb: “Polis əməkdaşları dükanları, restoranları ziyarətçilərin maskalı olub-olmadığını, məsafə qaydalarına əməl edildiyini və s. yoxlayır. Bunlar zəruri tədbirlərdir, ancaq bu tədbirlər əvvəlki kimi tətildə istirahət etməyə imkan vermir”.
 

“COVID pasportlarının tələbi ilə əlaqədar olaraq, kimdəsə onlar artıq var, kimsə peyvənd ediləcək və alacaq. Ancaq peyvənd edilməyi planlaşdırmayanlar da çoxdur. Bunun səbəbi vaksinasiya ilə bağlı bir çox fərqli və ziddiyyətli məlumatların olması, peyvəndin mümkün nəticələrdən qorxmalarıdır", - deyə ekspert söyləyib.

 
C.İsmayılov hesab edir ki, peyvənd olunmaq istəməyənlər mövcud istirahət şəraitində kirayə ev tutmağı seçəcəklər və bu da otellərdə qonaqların sayına mənfi təsir göstərəcək: “Onu da bildirək ki, rayonlarda mənzil və evlərin kirayə qiymətləri, tələbin artması halında xeyli arta bilər”.

---