TAP-TANAP sisteminin tam istifadəyə verilməsi ilə Ermənistanın Tovuz və Yevlax istiqamətindəki hərbi təxribatlarının üst-üstə düşməsi təsadüfi deyil
 
“BP-Azerbaijan” (BP-Azərbaycan) yerli mətbuatın soğusuna cavab verərkən, Azərbaycanda son zamanlar mülki məskunlaşma və infrastruktura yönəlmiş hərbi əməliyyatların genişləndirilməsindən dərin narahatlığını ifadə edib. Xüsusilə, bugünlərdə Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) ixrac boru kəmərinin yaxınlığında Azərbaycanın hava hücumundan müdafiə sistemləri tərəfindən uğurla dəf olunan raket hücumu xəbərləri “BP-Azərbaycan”da narahatlıq doğurur. BP tərəfindən idarə olunan Azərbaycandakı bütün aktivlərin təhlükəsizliyi Azərbaycan hökuməti tərəfindən təmin edilsə də, “BP-Azərbaycan” öz işçilərinin, əməliyyatlarının və varlıqlarının qorunmasını təmin edəcək lazımi tədbirləri görmək üçün aidiyyəti qurumlarla sıx əməkdaşlıq etməyə davam edir.
 
“Bir daha mülki yaşayış məntəqələrinə və infrastruktur obyektlərinə edilən hərbi hücumlardan dərin narahatlığımızı bildiririk və ümid edirik ki, münaqişə tezliklə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və beynəlxalq səviyyədə tanınmış suveren əraziləri daxilində ədalətli həllini tapacaq”, - deyə şirkətdən bildirilib.
 
Bu arada, erməni cinayətlərinin dosyesi böyüyür - Ermənistan BTC boru kəmərinə kaset mərmiləri atmaqla həqiqi cinayətkar xarakterini sübut etdi. Mövqelərini itirərək döyüş meydanından qaçan ermənilər, tam olaraq terrorçu kimi davranmağa başladılar. Dinc Azərbaycan şəhərləri atəşə tutulur və strateji Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəmərinə qadağan olunmuş mərmi zərbələri endirməklə, əslində təcavüzkar öz hərəkətləri ilə beynəlxalq strateji təhlükəsizlik sisteminə hücum etdiyini sübut edir.

Xatırladaq ki, Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən atılan “Smerç” 9M525 qəlpəli raketlər Azərbaycan Ordusu tərəfindən havada zərərsizləşdirilib. Yevlax bölgəsindəki BTC boru kəmərindən yalnız 10 metr məsafədə bir erməni klaster raketi düşüb və 300-dən çox döyüş elementinə parçalanaraq, müxtəlif istiqamətlərə çarpılıb. Xoşbəxtlikdən boru kəmərinə heç bir ziyan dəyməyib.
 
Bu məlumatı Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyev “Twitter”də paylaşaraq, Ermənistanın enerji infrastrukturuna qarşı çıxmaq cəhdlərinin uğursuz olduğunu deyib. Əlbəttə, gələcəkdə də ermənilərin bütün təxribatlarının qarşısını almağa davam edəcəyik, bununla birlikdə ermənilərin həyasızcasına endirdiyi zərbələr narahatlığa səbəb olur və təhdidlərin beynəlxalq bazara təsiri də daxil olmaqla, bir sıra suallar doğurur.
 
Qərb mütəxəssisləri hesab edirlər ki, Azərbaycandan neft və qaz tədarükünün kəsilməsi qlobal karbohidrogen bazarına mənfi təsir göstərməyəcək. Bu cür açıqlamalar, ümumiyyətlə başadüşüləndir, çünki Azərbaycan dünya bazarına gündə 650-700 min barel maye karbohidrogen çıxarır. Və bu, eyni Liviyanın təklifindən, təqribən üç dəfə çox olsa da, Azərbaycanda istehsal sabitləşib. Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri İlham Şabanın AYNA-ya dediyinə görə, dünya “qara qızıl” istehsalındakı payımız 0,7% -i keçmir.
 
Bununla yanaşı, Azərbaycandan neft və qaz tədarükü bir sıra qonşu ölkələr üçün böyük əhəmiyyətə malikdir. Deməli, bu gün Türkiyə qazımızın əsas istehlakçısıdır, xüsusən də bu ilin səkkiz ayında qonşu ölkə Azərbaycan “mavi yanacağı” alışını, keçən ilin hesabat dövrü ilə müqayisədə 25% artırıb. Azərbaycan qazının Türkiyəyə ixracatı 7,2 milyard kubmetrə qədər artıb və bu, Qətər, Amerika Birləşmiş Ştatları və Əlcəzairdən daha ucuz sızılmış maye-qaz alışlarında artımla yanaşı, Türkiyənin “mavi yanacaq” tədarükünün Rusiyadan idxalını əhəmiyyətli dərəcədə azaltmasına imkan verdi. Bundan əlavə, Ankara, BTC ilə neft tranziti üçün ödəniş olaraq da xeyli vəsait alır.
 

Mövcud müqavilələrə görə, bu il Gürcüstan Azərbaycandan 2,37 milyard kubmetr, Rusiyadan isə cəmi 200 milyon kubmetr qaz alacaq. 2020-ci ilin ilk səkkiz ayında Gürcüstan 1,5 milyard kubmetr Azərbaycan qazı idxal edib. Beləliklə, Cənubi Qafqaz boru kəməri ilə tədarüklər pozulursa, qonşu ölkə ciddi enerji böhranı ilə üzləşir. Bundan əlavə, Gürcüstan demək olar ki, tamamilə neft məhsullarının, xüsusən də motor yanacağının tədarükündən asılıdır.

 
Eyni zamanda, Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) Ukraynaya əsas neft tədarükçüsü olaraq qalır. Neftimiz Supsaya göndərilir, sonra tankerlərlə Odessa yaxınlığındakı Ukraynanın Yujnıy terminalına nəql olunur. Sonra Dnepr boru kəməri ilə Kremençuk neft emalı zavoduna neft verilir. SOCAR bu il də Belarusa 1 milyon tona qədər neft tədarük etməyi planlaşdırır.
 
Beləliklə, enerji layihələrini hədəf alan təcavüzkarın təxribatlarının nəticələri bölgənin hüdudlarını aşaraq Avropanın planlarını təhdid edə bilər. Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri Xəzər neftini Türkiyənin Ceyhan limanına nəql etmək üçün nəzərdə tutulub. Layihə İngiltərə və ABŞ tərəfindən maliyyələşdirilib. Borunun əsas əhəmiyyəti Rusiyadan yan keçərək, Avropa ölkələrinə neft tədarükünü təmin etməkdir.
 
Avropa səbirsizliklə Azərbaycan qazını gözləyir. Mütəxəssislər əminliklə qeyd edirlər ki, TANAP-TAP sisteminin tam istifadəyə verilməsi ilə Ermənistanın Tovuz və Yevlax istiqamətindəki hərbi təxribatlarının üst-üstə düşməsi təsadüfi deyil. Cənub Qaz Dəhlizi həm enerji mənbələrinin, həm də marşrutlarının şaxələndirilməsi baxımından çox vacib bir layihədir. Bundan əlavə, qaz layihəsi şübhəsiz ki, Azərbaycan, Türkiyə və Gürcüstan iqtisadiyyatları üçün bir inkişaf mənbəyidir, üstəlik, bir sıra Orta Asiya ölkələri üçün də yaxşı imkanlar yaradır.

---