İran-fars şiəliyi niyə Azərbaycanda oturuşa bilmir?

“Bildiyimiz kimi, Aşurə mərasimi bu ilin avqust ayının 30-na uyğun gəldi. Ölkəmizdə pandemiya görə tətbiq edilmiş karantin qaydalarına görə  Aşurə mərasimlərinin lazımı səviyyədə keçirilməsi mümkün olmadı. Bununla bağlı bir sıra narazı fikirlərə rast gəldim və təbii ki, dindarlarımızın istəyidə anlaşılandır. Ancaq Aşurə mərasimlərinin lazımınca qeyd eilməməsi səbəbini pandemiyaya görə tətbiq edilən karantin qaydalarının tələbi kimi yox, digər siyasi nəticə və hansısa dövlətin diktəsi  kimi, qələmə verən “dindar”larda oldu. Sözsüz ki, fars meylli “dindar”ların mövqeyinin əsl hədəfi də bizlərə  məlumdur. Bu barədə danışmağa ehtiyac görmürəm.”
Siam.az xəbər verir ki, bunu hüquqşünas, Qarabağ qazisi, AJB-nin üzvü, publisist, VI çağırış Milli Məclisə deputatlığa namizəd Vüqar Dadaşov öz sosial hesabında bildirib.
Hüquqşünas qeyd etmişdir: 
“Ümumiləşdirdiyim,  “İran-fars şiəliyi niyə Azərbaycanda oturuşa bilmir” kimi fikirlərin sözsüz müxtəlif aspektlərdən öz izahı var ancaq, məsələyə öz şəxsi baxışım bir qədər elmi xarakterlidir.
Bu mövzu çox dərin siyasi təhlil və analiz tələb edən eyni zamanda dini etiqaddan daha çox psixoloji məsələdir. Sözsüz ki, qərəzsiz bütün fikirlərə hörmətlə yanaşılmalıdır ancaq, qoyulmuş məsələyə təkcə din azadlığı, islam təəssübkeşliyi, şiəçilik kontekstindən baxmaq düz deyil. Məsələ daha genişdir, və din kölgədə qalmağa məcbur nəticədir.

Bir anlığa düşünün, Allaha şükür ki, çoxlarınız normal düşüncə qabiliyyətinə malikdir və inanıram ki, fikrimi qərəzsiz qəbul olunacaq...

Bəşər tarixində dövlətlər yaranır, dağılır, biri digəri ilə əvəz edilir. Prosesdə dinlər yaranır və müəyyən dövrdə hakim düşüncə tərzinə çevrilir, sonra mövqeyini itirir, yaxud zaman onu özü tarixdən silir. Birinci məqam odur ki, dövlətləri quranda, hər hansı bir dini hakim qüvvəyə çevirəndə etnos, millət və xalqlardı yəni, insanlar istədiyini qurur və yaşadır. Tarix boyu bizim etnosumuz islamdan öncə neçə-neçə dinə sitayiş edib, dinləri dəyişib ancaq, özü dəyişməyib.

Əslində, həqiqətdə elə budur və göz qabağındadır, bizim düşündüyümüz dini etiqad sosial və ictimai təlabatdı, əgər bu təlabata ehtiyac hiss olunmursa demək, buna iki səbəb var: ya dinin mahiyyəti düzgün izah edilmir yada, din sosial və ictimai həyatımızı tam əhatə gücünə malik deyil. (İkinci səbəb  islama aid etmək olmaz-İslam Allahın bizə bəxş etdiyi ən mükənməl nicat yoludur.) Bu iki səbəbdən biri, dinin insanlar arasında nüfuzdan düşməyinə səbəbdir ki, hər kəs bu səbəbləri bunu anladığı şəkildə izah edə bilər.

O ki, qaldı İran-fars-şiə məsələsinə...
Bütün tarix boyu dinlər dövlət idarəçiliyində daha doğrusu, qrupların idarə olunmasında bir vasitə kimi istifadə olunub və olunmaqdadır. Dövrümüzdə Ukraynada, Rusiyada Birmada, Yunanıstanda, Çində, Hindistanda baş verən siyasi proseslərdə din faktorunun bir alət kimi gizli və ya aşkar istifadəsi buna misaldır. İran sadalanan və sadalamadığım dövlətlər arasında dini yəni, şiəçiliyi fars dövlət maraqlarına xidmətə ideal uyğunlaşdıran, elmi dillə desək TEOKRATİK rejimdir. Müasir İran-fars şiyəliyinin islam ailəsinə bağlılığı üzülməkdıdir səbəb də, odur ki, farslar şiəçiliyi ümumiran miqyasında olan millətlərin milli kimliyini arxa plana keçirmək məqsədi ilə milli kimi sildirən dövlət ideologiyasına çeviriblər. Yəni, dini mənsubiyyət milli mənsubiyyətdən önə çıxarılaraq İran-fars dövlətçiliyin bir qoruyucu funksiyası ilə yüklənib.  Qısa desək fars şiəliyi İran teokratik rejiminin ideoloji bazası formasını alıb. Bu baxımdan Azərbaycanda İran-fars şiəçiliyi tam yerini tuta bilmir. Yəni, dinin mövqeyinin zəifləməsi yuxarıda qeyd etdiyim iki səbəbdən biri və birincisi-mahiyyətindən kənarlaşdırılmasıdır. Bu baxımdan, İran-fars şiəliyi əsl islam şiə mahiyyətindən kənarlaşaraq millətlərin milli azadlıq istəyinin  boğucu bir vasitəsinə çevrilib. Təbii ki, belə bir boğucu fars şiəliyi hər hansı bir cəmiyyətdə tam oturuşa bilməz.

O ki, qaldı İsrail məsələsinə qeyd edim ki, beynəlxalq siyasətdə müttəfiqlik, əməkdaşlıq maraqların üst-üstə düşməsi yaxud müəyyən nəticələri əldə etməyə hesablanmış siyasi mövqedir. Yəni, müttəfiqlik həmişə müvəqqəti xarakter daşıyır və əbədi deyil. Azərbaycanı əhatə edən mənfur düşmənlərlə mübarizə üçün İsrailə əməkdaşlığımız siyasi ehtiyacımızdan irəli gəlir. Bu baxımdan Azərbaycan bizə hər şeydən irəlidir və dövlətimizi qorumaq üçün İsrailə ehtiyacımız var.” 

Vüqar Dadaşov.Qarabağ Qazisi,
Siam.az

---