Qanunsuz ağac kəsimi ilə necə mübarizə aparmaq olar: Müxtəlif təkliflər var
 
Ağacların qanunsuz kəsilməsi hələ də ölkəmiz üçün həll olunmamış bir problemdir. Son illər bu kimi faktlar azalsa da, sayı hələ kifayət qədər çoxdur.
 
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (ETSN) Dövlət Ekoloji Təhlükəsizlik Xidmətinin (DETX) rəisi Hikmət Əlizadə, Nazirliyin “Facebook” səhifəsində “Ekspert Saatı” proqramında bu sahədə olan rəqəmləri açıqladı. Bildirdi ki, son 4 ildə qanunsuz ağac kəsmə həcmi 45 min kubmetr azalıb.
 
“Əgər 2017-ci ildə 55 min kubmetr, 2018-ci ildə 28 min, 2019-cu ildə 18 min kubmetr meşə qanunsuz qırılıbsa, ötən il qanun pozucuları 10 min kubmetri məhv ediblər. Bu, müsbət bir tendensiya və əla göstəricidir”, - o vurğuladı.
 
Paytaxtdakı ağacların kəsilməsinə gəlincə, Əlizadə şəhərdə, xüsusən də gecə vaxtlarında ağacları kimin kəsdiyini dəqiq müəyyənləşdirməyin həmişə mümkün olmadığını dedi. Mütəxəssis, ağacların yerini dəyişdirmək əvəzinə, tez-tez inşaat şirkətləri tərəfindən kəsildiyini söylədi.
 
Davamlı İnkişaf Tədqiqatları Mərkəzinin sədri Nəriman Ağayev hesab edir ki, ağac kəsilməsində, demək olar ki, 5 dəfə azalma, həqiqətən müsbət məqamdır. Ancaq buna baxmayaraq, onun AYNA-ya dediyinə görə, 10 min kubmetr ağac kəsimi ölkəmiz üçün hələ də böyük bir rəqəmdir.
 

“Odunçu” ovlamaq problemindən danışan mütəxəssis, hələ 8 il əvvəl meşələrin izlənməsi üçün bir sistem qurmağı təklif etdiyini xatırladıb: “Kimsə meşədə balta ilə, ən azı bir zərbə vurarsa və ya bir kibrit yandırarsa, sistem bunu qeyd edib, birbaşa Nazirliyin əməliyyat rəhbərliyinə bildirə bilərdi. Müəyyən bir ərazidə bir neçə il əvvəl eksperimental olaraq meşəni müşahidə etmək üçün videokameralar quraşdırılmışdı. Ancaq kameraların hər yerə quraşdırılması heç də hamıya sərf etmir. Bizim də peyklərimiz var, bu səbəbdən belə cinayətləri qeyd edə bilərik”.

 
“Şəhərdə qanunsuz ağac qırğını törədənlərin tapılması, ümumiyyətlə problem olmamalıdır - bir çox yerlərdə videokameralar var, hər zaman kəsilmə faktını görənlər var, sahə inspektorları var. Ağacın kəsilməsi asan deyil, buna vaxt tələb olunur. Qanun pozucusunu tapmaq istəyirlərsə, bunu etmək asandır. Lakin qaydanı pozanlar, xüsusilə ifşa edilməkdən qorxmur, çünki cərimələr çox azdır. Ya cərimələri bir neçə dəfə artırmaq, ya da bir ağacı kəsəni qırx ağac əkməyə məcbur etmək lazımdır”, - Ağayev vurğulayıb.
 
“Rüzgar” ekoloji təşkilatının rəhbəri İslam Mustafayev AYNA-ya açıqlamasnda qeyd edib ki, meşəbəyilərin xəbəri olmadan meşəni qırmaq mümkün deyil. Və bu məsələ ilə məşğul olmaq lazımdır.
 
Qanunsuz qırılma səbəblərindən danışarkən, təşkilat rəhbəri yaşayış məntəqələrinin əksəriyyətinin qazla təmin edildiyi üçün, ağacların daha az kəsildiyini söyləyib: “Ancaq bəzi ucqar kəndlər var ki, orada hələ də qaz yoxdur. Bu vəziyyətdə kəsmə standartları var, bu, istilik sistemi olmayan məktəblərə də aiddir. Kəsilən ağaclar, əsasən mebel və parket istehsalı üçün istifadə olunur və söhbət böyük həcmli kəsimlərdən gedir”.
 

Ekspert sanitar kəsmə məsələsinə də toxunub: “Quru budaqlardan və qurumuş ağaclardan qurtulmaq lazımdır və bu, istiliyə işlədilən odun problemini həll etmək üçün kifayətdir”.

 
Milli Ekoloji Proqnozlaşdırma Mərkəzinin rəhbəri Telman Zeynalov AYNA-ya şərhində deyib ki, ağacların kəsilməsi Azərbaycan üçün ağrılı bir mövzu olaraq qalır: “Və hər şey lazımi nəzarətin olmaması səbəbindən baş verir. Ağacların kəsilməsinin ətraf mühit üçün mənfi nəticələrə, xüsusilə havanın çirklənməsinə və iqlim istiləşməsinin artmasına səbəb olduğu bəllidir”.
 
“Bəzi ərazilərdə qaz olmadığı üçün ağacların kəsildiyini tez-tez eşidirsən, amma bunun olub-olmadığını anlamaq üçün müvafiq strukturların bu cür ərazilərin ətraflı siyahısını təqdim etmələri lazımdır. İndi belə bir siyahı yoxdur. İstəsələr, tullantılardan yanacaq əldə etmək üçün bir proqram həyata keçirmək mümkün olardı, buna görə bu məqsədlər üçün ağacların kəsilməsinə ehtiyac olmayacaq. Ancaq bu məsələ ilə heç kim məşğul olmur”, - o bildirib.
 
Ekoloq qeyd edib ki, kabab bişirilən obyektlərdə aktiv şəkildə istehlak edilən kömür əldə etmək üçün ağaclar qanunsuz olaraq kəsilir: “Bununla yanaşı, ölkəmizdə sanitar kəsmə var. Lakin bəzi ölkələrdə bu da yoxdur. Fikrimcə, buna ehtiyac yoxdur, ağac zamanla çürüyəcək və torpaq üçün gübrə rolunu oynayacaq”.
 
Şəhərdəki ağacların kəsilməsinə gəlincə, Zeynalovun sözlərinə görə, torpaq sahələri alanlar, indi ağacları kəsmək də daxil, istədiklərini etmək hüququna sahibdirlər...

---