Putin və Tramp arasında beş saat davam edən sammit haqqında nə məlumdur – Əsas məqamlar

Rusiya və ABŞ prezidentləri Vladimir Putin və Donald Trampın Alyaska ştatının Ankoric şəhərindəki görüşü başa çatıb. Xarici siyasət idarələrinin rəhbərləri və onların köməkçilərinin iştirakı ilə üç saata yaxın söhbət etdilər.

Daha sonra Putin və Tramp mətbuata açıqlamalar veriblər. Sualları cavablandırmaqdan çəkindilər, sonra qısaca ayaq üstə danışdılar. Sonra Rusiya prezidenti Ankoricdə dəfn edilmiş sovet pilotlarının məzarları üzərinə gül dəstələri qoyub və geri uçub. Putinin ABŞ-a son 10 ildə ilk səfəri 5 saatdan bir qədər çox davam edib.

Tezadlar.az indiyədək sammitlə bağlı məlum olan əsas məqamları toplayıb.

Zirvənin başlanğıcı

Rusiya liderinin təyyarəsi yerli vaxtla saat 10:54-də (Bakı vaxtı ilə 22:54) Elmendorf-Riçardson hərbi bazasına enib. Aerodromda qarşılanma mərasimi saat 11:10-da (Bakı vaxtı ilə 22:10) başlayıb.

Ankoric aerodromunda rəsmi şəkil çəkdirməzdən əvvəl Putin və Tramp bir neçə fikir mübadiləsi aparıblar. Liderlər mətbuatla danışmaqdan çəkinib, medianın suallarını cavablandırmayıblar.

Sammit ABŞ prezidentinin “Cadillac” limuzinində təkbətək görüşlə başlayıb. Beləliklə, liderlər danışıqlar üçün əsas məkana gedərkən üzbəüz ünsiyyətə başladılar.

“Üçə-üç”

Kremlin mətbuat xidməti görüntüləri yayımlayıb. Qapalı iclasda “üçə-üçə” formatı üzrə danışıqlar 11:26-da (Bakı vaxtı ilə 22:26) başlayıb. Danışıqlarda dövlət başçılarından başqa, Rusiya tərəfdən prezidentin köməkçisi Yuri Uşakov və xarici işlər naziri Sergey Lavrov, Amerika tərəfdən isə dövlət katibi Marko Rubio və Amerika liderinin xüsusi nümayəndəsi Stiven Uitkoff iştirak ediblər.

Məlumata görə, liderlərin görüşdüyü zala daxil olan amerikalı və rusiyalı jurnalistlər bir-birini daha sərfəli yerləri tutmağa başlayıblar. Jurnalistlər zalı tərk etmək tələb olunduqda, prezidentləri və nümayəndə heyətlərinin üzvlərini bir qədər təəccübləndirən suallarla qışqırmağa başladılar.

“NBC News” kanalı öz məqaləsində Rusiya prezidentinin qəbulunu isti adlandıraraq, fevral ayında Ağ Evdə Tramp və Vladimir Zelenski arasında baş verən mübahisə ilə kəskin ziddiyyəti qeyd edib.

Prezidentlər qırmızı xalıda ilk qısa söhbətindən sonra üç saatdan bir qədər çox danışıblar. Daha sonra Putin və Tramp media nümayəndələri üçün birgə mətbuat konfransı keçirib və burada danışıqların nəticələrini yekunlaşdırıblar.

Ukrayna diqqət mərkəzindədir

Rusiya prezidenti bildirib ki, Ukrayna ətrafında vəziyyət sammitin əsas məsələlərindən birinə çevrilib. O, Trampla əldə olunan anlaşmanın Ukraynada sülhə yol açacağına ümid etdiyini bildirib.

Putin deyib ki, o və Tramp “çox yaxşı işgüzar və etibarlı əlaqələr qurublar”. “Və mənim inanmaq üçün hər cür əsasım var ki, bu yolla irəliləsək, biz Ukraynadakı münaqişəyə son qoya biləcəyik və nə qədər tez, bir o qədər yaxşıdır”, – o deyib. Putin qeyd edib ki, son illərdə Rusiya-Amerika münasibətləri “soyuq müharibədən bəri ən aşağı nöqtəyə” düşüb və “vəziyyəti düzəltmək, qarşıdurmadan dialoqa keçmək” lazım olub.

Bəzi mənbələr sammitdən dərhal əvvəl xəbər verib ki, Putin və Tramp qlobal strateji təhlükəsizlik mövzusuna toxunacaq və “sanksiyalar və onların dağıdıcılığı mövzusu bu və ya digər formada gündəmə gətiriləcək”.

“Böyük irəliləyiş”

Tramp jurnalistlərlə görüşündə deyib ki, liderlər “həqiqətən də böyük irəliləyiş əldə ediblər”.

“Biz bir çox şeydə razılaşdıq. Bir neçə vacib məsələdə hələ tam razılığa gəlməmişik, lakin müəyyən irəliləyiş əldə etmişik. Deməli, heç bir razılaşma yoxdur, hələ ki, heç bir razılaşma yoxdur”, – Tramp deyib.

Daha sonra o, “Fox News”in müxbirinə deyib ki, Putinlə görüşü “10-dan 10” qiymətləndirib.

Mümkün davam

Sammitdən sonra çıxışının sonunda Rusiya prezidenti ingilis dilində növbəti görüşün Moskvada keçirilməsini təklif edib. Tramp bunu mümkün adlandırsa da, buna görə tənqid olunacağını etiraf edib.

Mediadan təmkinli reaksiya

Amerika mediası təmkinlə başa çatan sammitə reaksiya verərək, heç bir elan edilmiş razılaşmanın və ya aparılan müzakirələrin hər hansı təfərrüatının olmadığını vurğulayıb.

“The New York Times” hesab edir ki, Putin yeni sanksiyaların tətbiqini gecikdirə bilib, “Bloomberg” isə qeyd edir ki, uzun müzakirələrdən sonra “hər iki lider müzakirələrin dəqiq təfərrüatlarını təqdim etməyib və ya tərəflərin ümumi dil tapıb-tapmadığını göstərməyib”. Agentlik hesab edir ki, bu, Avropa paytaxtlarında və Kiyevdə narahatlığı artıracaq.